Nederland, 1936, de vooravond van de Tweede Wereldoorlog. Adriaan Roland Holst, dichter en notoire rokkenjager, ontmoet de mooie, getalenteerde kunstenares Gisèle van Waterschoot van der Gracht. Tussen hen ontstaat een zielsverwantschap die verder gaat dan zijn gewoonlijke romantische avonturen. Al snel wordt Gisèle opgenomen in de kring rondom Roland Holst.
Op hetzelfde moment droomt de jonge actrice Mies Peters van eenzelfde leven. Waar Gisèle licht en teder is, is Mies aards en zinnelijk. Ze begrijpt dat haar huwelijk met de verkoper Paul en haar jonge moederschap niet te combineren zijn met een succesvolle toneelcarrière. In Roland Holst vindt ze een hartstochtelijke minnaar.
De Tweede Wereldoorlog dwingt hen uiteindelijk om de keuze te maken tussen buigen of barsten, goed en fout, haat en liefde. Te midden van alle vernietiging, honger en geweld is de kunst voor hen de enige manier om te overleven.
Dit verhaal wordt verteld vanuit drie verschillende perspectieven: Gisèle, Adriaan 'Jany' Roland Holst en Mies Peters. Alle drie leiden ze hele verschillende levens, en maken ze verschillende keuzes. Dat vind ik zo mooi aan deze roman. In één verhaal, drie verschillende levens en drie verschillende wegen die zij inslaan. Waar Mies er alles voor geeft om toneel te kunnen blijven spelen, maken Jany en Gisèle keuzes die meer ideologisch van aard zijn. Maar allen hebben zij hun eigen motieven, die hen alle drie een andere kant op sturen. Heel mooi en indrukwekkend om te lezen.
Het verhaal wordt verteld tegen de achtergrond van de Tweede Wereldoorlog. Dat maakt de keuzes die de personages maken des te ingrijpender. Niet alleen de keuzes van de hoofdpersonen, maar ook van bijfiguren. Bijvoorbeeld Pauls idealisme en de keus om al dan niet te vluchten, vechten of onder te duiken. Ook komen in dit verhaal de problemen rondom de oorlog aan de orde, zoals het voedselgebrek en gebrek aan gas en olie. Ook hierin zijn de verschillen tussen de personages groot. Waar Jany zich nog redelijk kan redden door zijn kapitaal en vriendenkring, hebben Mies en Gisèle het een stuk moeilijker. Maar Mies en Gisèle gaan hier beide heel anders mee om.
In het begin dacht ik dat het vooral om affaires en liefdesintriges ging. Ik was wat teleurgesteld, maar besloot toch verder te lezen. Later moest ik mijn mening sterk bijstellen. Dit boek is namelijk zo veel meer dan simpelweg een roman. Uiteindelijk is het zelfs meer dan een oorlogsroman. Zo wordt de kunst uitgebreid behandeld. Via gesprekken tussen personages over bijvoorbeeld de aard van kunst en de relatie tussen leraar en leerling, maar ook door delen van gedichten van Jany in het verhaal op te nemen, de kunst van Gisèle te bespreken en mijmeringen van personages over waar hun inspiratie vandaan komt. Dat geeft deze roman echte inhoud, waardoor het zich onderscheidt van andere romans. Het gaat niet alleen om intriges en liefdesrelaties, misschien gaat het daar uiteindelijk helemaal niet over. Het gaat over de kunst. Daarna misschien ook om de oorlog, maar in de eerste plaats gaat het om de kunst.
Ook is dit een verhaal over sterke vrouwen. Smit weet zowel Gisèle als Mies in hun kracht neer te zetten, ondanks de wat meer twijfelachtige keuzes van Mies. Met name Gisèle is een sterke, onafhankelijke vrouw die haar eigen keuzes weet te maken en haar eigen weg durft te volgen.
Het verhaal leest ook nog redelijk makkelijk en snel. Je raakt al snel helemaal in de ban van het verhaal!
Daarbij is dit een verhaal gebaseerd op ware gebeurtenissen. Het epiloog bevat dan ook het verdere verloop van de levens waarop de personages zijn gebaseerd. Ook schrijft Smit nog over haar ontmoeting met Gisèle. Dat maakt dit boek nog indrukwekkender.
Een echte aanrader dus! Ik geef het vijf sterren.
Reactie plaatsen
Reacties