Recensie eerder verschenen bij Blikopzeewolde.nl
Tijdens een kerkdienst in de zomer van 1942 vindt Jaap Musch zijn roeping. Hij moet joden gaan redden. Met zijn broer Gerard en hun vriend Dick Groenewegen van Wijk zet hij vervolgens een gereformeerde onderduikorganisatie op, de Naamloze Vennootschap. Terwijl de Duitse vernietigingsmachine op stoom komt, slagen NV-leden erin joodse kinderen te ontvoeren uit de crèche tegenover de Hollandsche Schouwburg, de wachtkamer van de dood. Ze brengen ze met gevaar voor eigen leven naar pleeggezinnen in Limburg en Overijssel. Daar lijken ze veilig.
Bert Jan Flim is van huis uit historicus. Zijn afstudeerscriptie ging over de verzetsorganisatie de Naamloze Venootschap, het onderwerp van Het grote kinderspel, waar ook zijn vader een rol in heeft gespeeld. In dit boek reconstrueert Flim dit kinderwerk. Hij heeft achterhaald wie welke rol speelde en hoe de organisatie verliep. Voor de lezer wordt het duidelijk wat deze organisatie was, hoe het is ontstaan en hoe de ontwikkeling verliep, wie erbij betrokken waren en wat zij deden. Het is daarmee een heel informatief boek dat door de schrijfstijl ook leuk en makkelijk te lezen is.
Flim heeft ervoor gekozen om zijn boek in een verhalende stijl te schrijven zodat het toegankelijk is voor het brede publiek. Ik denk dat hij zeker in zijn opzet is geslaagd. Het boek is goed toegankelijk, je krijgt een kijkje in zowel de organisatie en de feiten als de persoonlijke ervaring van de verzetsmensen. Een mooie toevoeging is dat Flim zijn verhaal niet alleen beschrijft vanuit de verzetsmensen maar ook vanuit de onderduikers. Flim heeft interviews met een aantal van hen afgenomen en hun ervaringen opgenomen in het verhaal.
Flim heeft verder gestreefd naar volledigheid en in veel opzichten is hij daarin geslaagd. Hij heeft een breed beeld geschetst van de betrokken personen én van de organisatie van de NV. Wat ik miste is hoe het de kinderen verging na de bevrijding. Dit is natuurlijk lastig om uit te zoeken maar het was interessant geweest om te weten wat er gebeurd is met zij die hun ouders hebben verloren. Bleven ze bij de pleeggezinnen wonen, kwamen andere familieleden ze opeisen of werden ze de pleeggezinnen uitgezet en kwamen ze in weeshuizen terecht?Eén van de reden waarom de NV kinderen ging helpen was omdat zij de toekomst van het land zijn, maar over die toekomst schrijft Flim niets. Dat vind ik jammer, hoewel ik weet dat dat heel wat meer onderzoek vereist. Misschien kunnen andere historici of Flim zelf dit in de toekomst nog uitzoeken.
Een nadeel van de volledigheid die Flim nastreeft is dat er enorm veel namen genoemd worden. Soms was ik even kwijt wie wie was en wat hij of zij deed in de NV. Gelukkig is er achterin een namenlijst opgenomen die dit probleem grotendeels verhelpt. Flim maakt daarbij goed gebruik van de vele personen door regelmatig te wisselen van perspectief waardoor een breed beeld ontstaan van de organisatie én de mensen die onderdeel uitmaakten van deze organisatie.
Ook fijn is dat Flim veel foto's en afbeeldingen heeft opgenomen in zijn boek. Dit is om twee redenen fijn. Als eerste kun je je op deze manier een beeld vormen bij het verhaal. Ten tweede vormt het een eerbetoon aan diegenen die hun leven in de waagschaal hebben gesteld om anderen te redden. De namen krijgen een gezicht.
Dit boek over het verzetswerk van de NV is leuk om te lezen en bevat veel interessante informatie. Ik kan dit boek zeker aanraden aan iedereen die geïnteresseerd is in het verzetswerk tijdens de Tweede Wereldoorlog.
Reactie plaatsen
Reacties